Depremin yaşandığı günden bu yana konteynırlarda hizmet veren gazeteciler, şehir merkezinde yıkılan işyerleri nedeniyle esnafın reklam veremediğinin altını çizerek, yerel basının sancılı bir süreçten geçtiğini ifade ediyor.
“Bizler şu an da ne reklam bulabiliyoruz ne de para kazanabiliyoruz”
1994 yılında Adıyaman’da kurduğu Tek FM ile Medya Tek Gazetesi imtiyaz sahibi Zeynal Selahattin Alptekin, yaşadıkları sıkıntılara vurgu yaparak; “6 Şubat depremlerinin yaşandığı Adıyaman’da gazeteci olmak gerçekten de çok zor bir iş. Çünkü bizler radyo sahipleri olarak sadece reklamlarla kazandığımızla işyerimizin masraflarını karşılamaktayız. Hem şehir merkezinde hem de şehir dışında bulunan iki ayrı vericimiz için elektrik faturası ödemekteyiz. 6 Şubat depremleriyle birlikte şehir merkezindeki esnafların büyük bölümü işyerlerini kaybetti. Bu sebeple bizlerde reklam aldığımız işyerlerinden reklam alamaz olduk. Böylesine bir durumda ayakta kalmak çok zor. Depremden hemen sonra çadır stüdyosunda yayına başladık. Bu süreçte çok zor şartlarda yayın yaptık. Amacımız sadece haber programları yaparak insanlarımızı bilgilendirmekti. O zor zamanda yapmış olduğumuz yayınlarımız esnasında yaz mevsimiyle birlikte kavurucu sıcaktan dolayı cihazlarımız yandı. Buna rağmen yeni cihazlar alarak yine yayınlarımızı kesmedik. Depremden önceki birikimlerimizi bu zaman zarfında harcadık. O günlerde çok zor günler olduğu için insanlarımızı gelişmelerden haberdar ettik. O günlerden bugünlere gelirsek pek de bir şeyler değişmedi. 6 Şubat depremlerinin üzerinden bir buçuk yıla aşkın bir süre geçti. Fakat esnafımız işyerini açamadığı için reklam vermiyorlar. Zaten bir esnafın yeri olacak ki; bize reklam versin. Deprem bölgesi içerisinde bulunan radyolar için elektrik faturalarında bir indirim olmalı. Bizler şu an da ne reklam bulabiliyoruz ne de para kazanabiliyoruz. Ayrıca halen konteynır kentlerde yayın hayatımıza devam ediyoruz. Bir de haftalık olan gazetemiz var. Bu gazetemizi de ayakta tutmak için yoğun çaba sarf ediyoruz. Gazete baskı fiyatlarına gelen zamlar sonrası haftalık basmış olduğumuz gazetemizi baskı yapamaz olduk. Baskı ücretlerine gelen zamlar almış başını gidiyor. Anlayacağınız üzere gazete baskısı yapmak mümkün değil. Bu anlamda yerel basının devlet nezlinde desteklemesi, ulusal reklamların yerel basına da verilmesi gerekir. Kamu spotlarının hazırlanması için reklam ajanslarına yüksek ücretler ödenir. “Ve sonra da bu spotları da bizlere halkın yararına” diyerek bedava yayınlatıyorlar, artık buna bir son verilmeli ve kamu spotları radyo ve gazetelerde ücretli yayınlanmalıdır” dedi.
“Abonelik gelirlerinin azalması da özellikle yerel ajanslarda bu krizi derinleştiriyor”
6 Şubat depremleriyle birlikte yaşadıkları sorunlara dikkat çeken Perre Haber Ajansı Haber Müdürü Abdurrahman Akçal, “Adıyaman basını krizde. Adıyaman yerel basını, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra ciddi bir krizin içinde. Bölgedeki medya kuruluşları, hem maddi hem de manevi anlamda büyük kayıplar yaşadı. Depremde çok sayıda gazeteci hayatını kaybederken, ayakta kalmayı başaran basın kuruluşları da ciddi bir altyapı sorunu ile karşı karşıya kaldı. Deprem nedeniyle yerle bir olan binalar, yerel basın ekiplerinin hem ofislerini hem de ekipmanlarını kaybetmesine neden oldu. Özellikle ajanslar, gazeteler, televizyonlar ve radyolar, çalışmalarını oldukça sınırlı imkanlarla sürdürebiliyor. Bugün Adıyaman basın mensuplarının çoğu, konteyner kentlerde yaşamlarını sürdürüyor ve haber üretim faaliyetlerini de yine konteynerlerde devam ettirmeye çalışıyorlar. Ekipman eksiklikleri, dar çalışma alanları ve yetersiz internet erişimi gibi sorunlar, gazetecilerin üretkenliğini ciddi anlamda olumsuz etkiliyor. Gazeteler ve radyolar, yeterli personel istihdam edemediği gibi, reklam gelirlerindeki düşüş nedeniyle mali kriz yaşıyor. Abonelik gelirlerinin azalması da özellikle yerel ajanslarda bu krizi derinleştiriyor” şeklinde konuştu.
“Adıyaman’daki medya kuruluşları, acil olarak teknik ekipman desteğine ihtiyaç duyuyorlar”
Yerel medyanın krizine ve işsizlik sorununa vurgu yapan Abdurrahman Akçal, “Deprem sonrasında, yerel medya çalışanları işsiz kalmaya başladı. Özellikle genç gazeteciler, mezun olduktan sonra buldukları işlerini kaybederek başka sektörlere yönelmek zorunda kaldılar. Şu anda Adıyaman’da iki yerel televizyon, beş radyo, dört günlük gazete, bir haber ajansı ve sınırlı sayıda haftalık gazete yayın hayatına devam etmeye çalışıyor. Ancak bu medya organlarının çoğu, yayınlarını aksak şekilde sürdürebiliyor. Yerel basının karşı karşıya olduğu bir diğer sorun ise yeterli dış desteğin sağlanamaması. Hem devlet kurumlarından hem de özel sektörden beklenen yardım henüz istenilen seviyede gerçekleşmedi. Adıyaman’daki medya kuruluşları, acil olarak teknik ekipman desteğine ihtiyaç duyuyorlar. Kamera, mikrofon, bilgisayar gibi temel cihazların eksikliği, haber üretimini neredeyse imkansız hale getiriyor. Ayrıca, reklam ve sponsorluk gelirlerinin büyük oranda düşmesi nedeniyle ajans, gazete ve radyolar, ayakta kalmakta zorlanıyor. Yerel basın, Adıyaman’daki halkın sesini duyurmak ve şehrin kamuoyuna bilgi akışını sağlamak için çok önemli bir rol oynuyor. Ancak mevcut koşullar devam ederse, bu kan kaybı, şehrin haber alma kanallarının kapanmasına ve kamuoyunun yeterince bilgilendirilmemesine neden olabilir. Yerel basının yeniden güçlü bir yapıya kavuşması, hem kentteki iş insanları hem de devlet kurumlarının sağlayacağı destekle mümkün olacak. Adıyaman basınının yeniden yapılanması ve sürdürülebilir bir medya ekosistemine kavuşması için acil çözümler geliştirilmesi gerektiği açık. Yerel basın, toplumun demokratik süreçlere katılımı, yerel olaylar hakkında bilgi sahibi olması ve bölgesel sorunların ulusal ve uluslararası kamuoyuna duyurulması açısından büyük önem taşır. Yerel basın, ulusal veya uluslararası medya tarafından genellikle göz ardı edilen yerel olaylar, sorunlar ve başarılar hakkında haber yapar. Özellikle yerel yönetimlerin faaliyetleri, mahalle bazındaki sorunlar ve toplumsal hareketlilik gibi konularda halkı bilgilendirir. Bu, yerel halkın yaşadıkları bölgedeki gelişmelerden haberdar olmasını sağlar. Yerel basın, yerel yönetimler üzerinde önemli bir denetim aracı olarak işlev görür. Belediyeler, il meclisleri ve diğer yerel kurumlar üzerindeki şeffaflık baskısını artırır. Vatandaşlar, yerel basın sayesinde yerel politikacıların ve yöneticilerin faaliyetlerini takip edebilir ve gerektiğinde eleştirilerde bulunabilirler. Bu, demokrasinin yerelde daha güçlü işlemesini sağlar. Yerel basın, bölge halkının toplumsal olaylara, gönüllü faaliyetlere veya sosyal sorumluluk projelerine katılımını teşvik eder. Özellikle yerel etkinlikler, yardım kampanyaları ve kültürel etkinlikler gibi konular, yerel basının desteğiyle daha geniş kitlelere ulaşır ve katılım artar. Bu, toplumsal bağları güçlendirir” dedi.
“Bu yüzden yerel basının ayakta kalması ve desteklenmesi, toplumun her kesimi için kritik bir öneme sahiptir”
Ekonomik gelişmeye katkı konularına değinen Abdurrahman Akçal, şöyle dedi; “Yerel işletmeler ve iş insanları için yerel basın önemli bir reklam ve tanıtım platformudur. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler, ürün ve hizmetlerini duyurmak için yerel medya organlarına ihtiyaç duyar. Bu, yerel ekonominin canlanmasına katkıda bulunur. Yerel basın, bölgenin kültürel mirasını ve sosyal kimliğini korur ve tanıtır. Yerel sanatçılar, yazarlar ve diğer kültürel figürler için önemli bir platform sağlar. Bu, bölgenin kültürel değerlerinin nesilden nesile aktarılmasına yardımcı olur. Deprem, sel, yangın gibi afet durumlarında yerel basın, hızlı ve doğru bilgi akışı sağlayarak halkın bilinçlenmesine yardımcı olur. Örneğin, 2023 Kahramanmaraş depremleri sonrasında Adıyaman’daki yerel basın, bölgedeki kurtarma ve yardım faaliyetlerinin duyurulmasında hayati bir rol oynadı. Yerel basının güç kaybetmesi, sadece bilgiye erişimde sorunlara yol açmaz; aynı zamanda yerel demokrasi ve sosyal katılımın da zayıflamasına neden olur. Bu yüzden yerel basının ayakta kalması ve desteklenmesi, toplumun her kesimi için kritik bir öneme sahiptir.”
“Bu zor süreç en çok da yerel basını etkiledi”
Adıyaman’da Haber Gazetemiz Haber Müdürü Mehmet Akıncı, 6 Şubat depremleriyle birlikte yerel basının çok zor günler geçirdiğini vurgulayarak; “Gazetemiz Adıyaman’da yayın hayatına devam bir gazeteydi. 6 Şubat depremleri sonrasında birçok gazete gibi bizim gazete de baskı yapamaz oldu. Bunun sebebi Adıyaman’da çarşı merkezinde neredeyse esnafın kalmamış olmasıdır. Bir de son zamanlarda her kaleme gelen zamlar yerel basını da doğrudan etkiledi. Depremden önce yapmış olduğumuz baskı ücretine neredeyse yüzde 500 oranında zam geldi. Bunun yanında büro masrafını ve giderlerinizi eklediğiniz zaman baskı yapmanız mümkün değil. Keşke hayat pahalılığı bu kadar olmamış olsaydı da bizler deprem öncesinde olduğu gibi yine baskılarımızı düzenli olarak yapmış olsaydık. Yine de ara ara reklam buldukça gazetemizin baskını yapmaya çalışıyoruz. Şu anda yoğun olarak haberlerimizi www.adiyamandaahaber.com haber portalımızdan yayınlıyoruz. Ayrıca depremden önce olan çalışan sayımızda kalmadı gibi. Bunun nedeni ülkemizde deprem sonrası ekonomik krizle birlikte şehrimizde reklam verecek olan esnafın olmayışıdır. Bir diğer sorunda artık gençlerimiz eskisi gibi gazetecilik mesleğini yapmak istemiyorlar. Çünkü bu meslek çok yorucu ve fedakarlık isteyen bir meslektir. İlk aylarda büyük bir heyecan ile bu işi yapan birçok kişi belirli zamandan sonra bu işi yapmak istemiyor. Bizlerde insanlarımıza bu konuda saygı gösteriyoruz. Haberlerimizi kendimiz yazarak haber portalımızı canlı tutmaya çalışıyoruz. Reklam konusunda pek fazla konuşmaya gerek yok. Çünkü neredeyse reklam veren esnaf yok. Bu zor süreç en çok da yerel basını etkiledi. Depremde ekipmanlarımızı kaybettiğimiz için zor günler geçirdik. Yine de ayakta kalabilmek adına yoğun çaba sarf etmeye devam edeceğiz” diye konuştu.
Haber: Ömer Karakuş