GÜNCEL
Giriş Tarihi : 14-01-2023 23:35   Güncelleme : 22-01-2023 01:46

Engelli Bireylerin Güncel Sorunu ‘Erişilebilirlik’

Görmeyenler Kültür ve Birleşme Derneği yönetim kurulu üyesi Mehmet Yüksel, engelli bireylerin istihdam ve eğitim alanlarının genişletildiğini belirtirken, engelliler için güncel sorunun ‘erişilebilirlik’ olduğunu aktardı.

Engelli Bireylerin Güncel Sorunu ‘Erişilebilirlik’

Mehmet Yüksel, büyük bir zihinsel dönüşümün olması gerektiğini belirterek, engelliler için ‘erişilebilirlik’ sorununun çözülmesi gerektiğini, çözülmediği taktirde engellilerin eğitim ve istihdam olanakların da yararlanabilmesinden söz edilemeyeceğini söyleyerek; “Engelli bireylerin de düşünülerek her şeyin açık olması gerekiyor” dedi.

“Beyaz bastondan beyaz klavyeye geçiş”

Yüksel, dernek faaliyetlerini ve eğitimlerinden bahsederek, şunları söyledi: “2001 yılında bu derneğe katıldım. 2006-2009 dönemlerinde yönetim kurulu üyeliği yaptım. 2009-2020 yıllarında ise genel başkanlık görevini üstlendim. Şu anda yönetim kurulu üyesi olarak arkadaşlarıma destek oluyorum. Aynı zamanda Ankara Görbir Spor Kulübü’nün 6 yıldır başkanlığını yapıyorum. Burada hepimiz gönüllüyüz. Görme engelli arkadaşlarımıza sunduğumuz hizmetler de tamamen ücretsiz.

Derneğimiz 1989 yılında kuruldu. Kamu yararına çalışan bir sivil toplum kuruluşudur. Özelde görme engellilere, genelde tüm engellilere yönelik çalışmalar yapmaktayız. Eğitim, istihdam, sağlık, sosyal hayata uyum, spor gibi alanlarda çalışmalar yapan bir kuruluşuz. 5 bine yakın üyemiz var. Türkiye’nin 11 ilinde şubesi olan bir kuruluşuz. Daha çok engellilerin mesleki eğitimlerine önem veriyoruz. Engellilerin gittikleri kurumlarda üretici bireyler olmalarını istiyoruz. Biz burada özellikle bilişim üzerinde çok durduk. Bilgisayar operatörlüğünden başlayıp web tasarım, program yazılımı ve bilgisayar sistem, bakım, onarım gibi mesleki eğitim çalışmaları yaptık. 2002 yılında bu çalışmaları yaptık. Sloganımız ise ‘Beyaz bastondan beyaz klavyeye geçiş” dedi.

“Bilişim ile görme engelliler dünyaya açıldı”

Yüksel, dernek bünyesinde görme engellilere bilişim eğitimleri verdiklerini belirterek, şunları söyledi: “Beyaz baston bizim caddelerde, sokaklarda yürümemizi sağlıyor. Özgüvenimizi sağlıyor. Bağımsızlığımızın sembolüdür. Ancak teknolojinin gelişmesi ve görme engellilerin bu teknolojiyi kullanabilmesi devrim niteliği taşımakta. Görme engellilerin bilgisayarı çok rahatlıkla kullanabilmesi ve ihtiyaçlarını karşılayabilmesi çok önemli. Artık bizim dünyaya açılmamız gerekiyor. Engellileri, bilgisayar eğitiminden daha farklı bilişim eğitimlerine yönelterek, dünyaya açılmalarını sağladık. Türkiye’de görme engelliler mesleki eğitim projelerini ilk biz başlattık. Bir şair, bir müzisyen, bir yazar şu an çok rahatlıkla bilgisayarda kendi yazılarını yazıp, bütün dünyaya gönderebiliyor.”

“Teknoloji bizim için çok önemli”

Verdikleri eğitimler sonucunda engelli bireylerden yüzde 30’unun istihdam alanına sahip olduğunu aktaran Yüksel, “Teknoloji bizim için çok önemli. Biz bunları, sesli ekran okuyucu programlar vasıtasıyla yapıyoruz. Görme engelliler çok rahatlıkla bilgisayar üzerinden işlemlerini gerçekleştirebiliyor. Görme engelli bir birey gelen yazıları, faturaları tarayıcıdan veya daha farklı teknolojileri kullanarak çok rahatlıkla okuyabiliyor. Türkiye genelinde yaptığımız çalışmalar sonucunda 4 yıl önceki istatistiklere göre bu eğitimler sonucunda engellilerimizin yüzde 30’u istihdam olanaklarına sahip olmuş durumda. Bilişim ve daha farklı alanlarda kendilerini geliştirerek, istihdam alanlarına sahip oldular. Teknoloji sayesinde eğitim materyallerine ulaşım daha kolay oldu” diye konuştu.

“Müfredat genişletilmeli”

Yüksel, “Görme engellilerin en azından ilkokul eğitimini kendi okullarında okumalarının daha faydalı olduğunu düşünüyorum. Son zamanlarda müfredat değişiklikleri oldu. Ancak bu değişikliğin engelliler için yeterli olduğunu düşünmüyorum. Görme engelli okullarının müfredatı daha çok genişletilmeli ve oraya daha çok öğrenci yönlendirmesi yapılmalı” ifadelerini kullandı.

“Görme engellilere sunuculuk, spikerlik ve diksiyon eğitimi verildi”

Sağlıklı iletişimin engelliler için toplumla doğru iletişim sağlanabilmesi ve kendilerini doğru ifade edebilmeleri açısından önemli olduğunu söyleyen Yüksel, yürüttükleri proje hakkında şu bilgileri verdi; “2006 yılında, yeni bir proje içerisine girdik. Önceden radyolar, televizyonlar tamamen TRT mantığıyla gidiyordu. Yerel ve ulusal radyoların çoğalmasıyla, sunuculuk ve spikerlik alanlarının doğaçlamaya dönmesinden sonra Türkiye’de, belki dünyada bir ilk olarak, “Görme engellilere böyle bir meslek edindirsek” diye düşündük. 5 yıllık bir projeyi yürüttük. Radyo programcılığı, spikerlik, iletişim alanlarında eğitim verdik. Bu eğitimleri bir dönem görme engellilere, bir dönem karma engelli gruplarına eğitim verdik. Projede işin teorik ve uygulamalı kısımlarını gördüler. Diksiyon, hitabet, ses-nefes teknikleri, spikerlik gibi işin teknik boyutunda ise montaj, kurgu dersleriyle 6 aylık eğitimlerin sonucunda görme engelli arkadaşlar birer DJ olarak, birer spiker olarak yetiştirildi. Bazı yerel radyolarda, internet radyoculuğunda arkadaşlarımızın program yaptığını biliyoruz. Radyoculuk çok farklı ve bambaşka bir meslek. Biz daha çok işin içine iletişimi koyarak, engellilerin toplumla doğru bir iletişim sağlayabilmesi, kendilerini doğru kelimelerle, güzel bir diksiyonla kısa ve öz olarak anlatabilmelerini amaçladık. 2011 yılından sonra projemiz sona erdi. “Altın Kalemler” adlı bir dergimiz var. Bu dergimiz sesli olarak yayımlanmakta. Yurdun dört bir bucağına, CD olarak gönderilmekte. 2023 yılında daha farklı projelerle çalışmalarımız devam edecek.”

“Erişilebilir bir Türkiye olmalı”

Güncel ve en önemli sorunlarının ‘erişilebilirlik’ olduğunu söyleyen Yüksel, “Erişilebilir bir Ankara, erişilebilir bir Türkiye için caddelerin, kaldırımların, sinemaların, tiyatroların, eğitim merkezlerinin, kamu binalarının, ulaşım hizmetlerinin bedensel engellilerin ve görme engellilerin erişimine, kullanıma uygun olması çok önemli. Kaldırımların belli bir standartlarda yapılması, kaldırımlarda bulunan sarı çizgilerin hızla ilerlemesi çok önemli. En güncel sorun ve sıkıntılarımızdan bir tanesi, erişilebilirliktir. Gerek yerel hizmetlerin gerek kamu hizmetlerinin bulundukları konumlarını engellilerin erişimine uygun hale getirilmesi, engellilerin daha rahat yaşamasını sağlayacaktır” dedi.

“Hizmetlerin yapılmasından ziyade kullanılabilmesi önemli”

Yüksel, engelli bireylerin sosyal hayata rahatça katılabilecekleri faaliyetlerin yapılması gerektiğini belirterek, “Erişilebilirlik sorununu çözemediğimiz zaman eğitimden faydalanacak olan engelliyi bulamayız. İstihdamı da gerçekleştiremeyiz. Erişilebilirlik sorununu çözmeden engelli bireylerin veya tüm engellilerin sosyal hayata daha rahat katılmasını da sağlayamayız. Engelli bireylerin de düşünülerek her şeyin açık olması gerekiyor. Kimsenin belediye binasına girerken zorlanmaması gerekiyor. Sarı çizgileri takip ediyoruz, önümüze ağaç çıkıyor. Hizmetlerin yapılmasından ziyade kullanılabilmesi önemli. Yapmak için yapmak önemli değil” ifadelerini kullandı.

“Büyük bir zihinsel dönüşümün olması gerekiyor”

Yüksel, “Büyük bir zihinsel dönüşümün olması gerekiyor. Biz bu zihinsel dönüşümü gerçekleştiremediğimiz taktirde istediğimiz kadar mevzuatta değişiklik yapalım, kanun çıkaralım bunun takibini yapmadığımız zaman hiçbir anlamı kalmayacaktır. Bu konuda görevlendirilen kişiler ne kadar bilgili? İnsanların düşünmesi gerekiyor. Ben sarı çizgiyi takip edip ağaca çarpıyorsam, bunun düşünülmesi gerekiyor. Zihinsel dönüşüm, bilinç çok önemli. İnsanların o yargısını kırmak gerekiyor. Kaldırımda araba park edilmiş, esnaf ürünlerini kaldırıma koymuş. Bunlar bile bile yapıldığı zaman insan daha çok üzülüyor. Saygı yok” ifadeleriyle konuşmasını sonlandırdı.

Kaynak: Ankara Ticari Hayat Gazetesi / Aybala Almina Melek

 

 

Ömer KarakuşÖmer Karakuş