Tarımda Son 18 Yılda Ne Oldu?-4

Hiyerarşik kademeler arasında ücret makasının açılmamasına dikkat etmek şartıyla mevcut ücret sisteminin temelde devam ettirilmesi, ancak personel teşvik priminin % ifadeli kısıtlamasız yöntemlere bağlanması, personelin çalışma azmini artıracaktır. İnsanın daha fazla kazanma isteği doğal karşılanmalıdır. Hatta insanları harekete geçiren en dinamik güç her konuda daha fazla kazanmak isteğidir. Personelimiz kendi aralarında rekabete sokulmalıdır. ‘Sekiz maaş pirimi doldurdum, dinlenmek zamanıdır’ anlayışlarına set çekilmelidir.

Çağdaş işletmecilikte, işletmenin kazancının, personelin performansına bağlı sınırsız pirimler verilmesi suretiyle, artırıldığı bilinen gerçektir. Teşkilatımızda bu yönde ücret ve teşvik sistemi kurulmalıdır. Muhasebe teftiş raporlarının gedikli 1. maddesi kaldırılmalıdır. Otomasyon sistemine geçen teşkilatımızda, artık evrak ve belgelerin standardını, mahsupların nasıl kesileceğini, hangi tablonun ne zaman nereye gönderileceğini sanal ortamda network sistemine bilgisayar programlarına devretmemiz gerekiyor.

Denetim sistemimiz, verimlilik ve performans denetimine dönüştürülmelidir. Bunun için ise hedef rakamların ve performans kriterlerinin olması gerekmektedir. Müfettiş harcırah alabilsin diye Kooperatifin bulunduğu alandan daha uzak bir yerde teftiş yapılmasının önüne geçilmelidir. Bu kooperatif personelinin mesaisinden çalan bir sistemdir. Teşkilatımıza ve teşkilat mensuplarımıza (veya emeklilerimize) veya ortaklarımıza ait kaç adet dernek, vakıf veya forum var? Bu yıl bilmem hangi etkinliğin kaçıncısını kutlayacağız?

Biz devasa bir teşkilatız, Türkiye çapında ses getirici toplantı ve sosyal faaliyetler yapmalıyız. Devlet artık sübvansiyonlu tarımsal krediye son verdim diyorsa, artık yabancı kaynak noktasında düşük maliyetli kaynak konusu açıklığa kavuşturulmalıdır. Ayrıca öz kaynaklarımızın ortaklara plase edilmesinin kuralları açıkça belirlenmelidir. Skorlama ile belirlenen kredilendirme işlemi biraz esnetilmeli personele de inisiyatif tanınmalıdır. Yine dahili veya harici tarımsal kredi kaynaklarının kullanılabilmesi için Merkez Birliğinde bankacılık ve uluslararası yeteneğe sahip uzman kredi birimi oluşturulmalıdır.

Yukarıda bahsettiğim uzman birime, bütün bunların çözümünü içinde barındırabilecek ‘Tarım Kredi Bankası’nın kurulması hususu, birinci görev ve nihai hedef olarak verilmelidir. Tarım Kredi Kooperatiflerinin verdiği kredilerin tarımsal amaçla kullanılması konusu çok ciddiye alınmalı, kredinin yerinde kullanılıp kullanılmadığının kontrolüne yönelik sistemin kurulması ve bu hususta gerekli teminatın alınması gerekmektedir. Doğrudan tek tek çiftçiyi esas alan kişisel kredilendirme anlayışına yönelik kurulan skorlama sistemi ortağın mevcut verileri yanında personelin de kişisel tespitlerini içerir özellikte olmalıdır ki ortağı küstürmeyelim.

Tarım Kredi Kooperatiflerimiz, ismi üzerinde sadece kredi veren kooperatif olmaktan çıkarılmalıdır. Burada anlatmak istediğimiz şey; kamusal plasmana bağlı, birçok kurallarla kısıtlanmış ve sadece ortak içi satışlara izin veren pazarlama anlayışından kurtulmamız gerektiğidir. Güncel tarım politikalarına ve piyasa şartlarına uygun örgütlenmemiz gerekmektedir. Kuruluş kanunumuzdan kaynaklanan vergi ve harç muafiyetleri, bizim piyasa şartlarında her türlü mal alım satımı yapmamıza engel bir konu olarak karşımıza çıkmamalıdır.

Yani biz, ortak dışı olan veya ortak içi olsa bile muafiyet konuları dışına çıkan ticari faaliyetleri, “vergiye tabi olacağız” diye, ihmal etmemeliyiz. Tedarik ve pazarlama konusunda, teşkilatımızı şaha kaldırabilecek yöntemlerin başında Bölge ve özellikle birim kooperatiflere tedarik ve pazarlama konusunda tam yetki verilmesidir. Yolsuzluk ve usulsüzlük yapılabilir kaygısıyla birçok formaliteye bağlı sözleşme sistemleri, sipariş yöntemleri vs. birim kooperatif yetkililerinin çoğu zaman elini kolunu bağlamaktadır. Veri tabanımız sayesinde çağdaş sipariş sistemlerini kullanmalıyız.

Tarım kooperatifi olmamız tarım dışı faaliyet yapmamıza engel olmamalıdır. Bugün Tarım Kredi Marketler sayesinde kamuoyunda var olan bilinirliliğimizin artırılması ve devamlılığı için tüm teşkilat personelinin sosyal medya hesaplarında kurum kimliğine uygun paylaşımlarla destek olması elzemdir. Keza artan marketler gözetilerek sözleşmeli üretim modeli benimsenmeli ve çiftçilerimizin tüm girdilerini bizden tedarik etmesi sağlanmalıdır. Tarım Kredi'nin Misyon ve Vizyonunun Belirlenmesi, Tarım Kredi'nin Hukuken son Durumunun açık ve seçik tespit edilmesi, (Kanuni dayanakların güncellenmesi, teşkilat içi mevzuatın sadeleştirilmesi, yerinden yönetim, serbestiyet ve gönüllü beraberlik anlayışına göre statik ve objektif anayasanın hazırlanması) Türk Tarımındaki Rolümüzün Kararının Alınması ve Devlete dikte edilmesi, ortaklarımız ve teşkilat mensuplarımıza duyurulması gerekmektedir.

Devletten görev talep edelim. Çifti kayıt sisteminin ve dar gelirlilere sağlanan desteğinin uygulamasının bir kısmına veya tamamına ve Tarımsal desteklemeye Yönelik Devlet ve Uluslararası Fonların uygulamasına talip olalım. Teşkilatımızın devlet organ ve kurullarında etkin temsilinin sağlanması, sivil ve siyasi baskı gurubu rolünün organizasyonu ve ortakların teşkilat politikalarına azami duyarlı hale getirilmesi konularında hak ettiğimiz yeri almamız ve sahip olduğumuz gücü harekete geçirmemiz gerekmektedir.

Tarım Bakanlığı’nın Tarım Kredi Kooperatiflerine bakış açısının değiştirilmesi, kurumun var olan itibarının ve büyüklüğünün Bakanlıkça da kabul edilmesi için gerekli girişimler yapılmalıdır. Değişim yönetimi modelinde davranış aşamasının başarısı, anlayış değişiminin tüm teşkilatta yerleşmesi ile koyulan yeni kuralların bu anlayış değişimine paralel ve tutarlı olmasına bağlıdır. Bu nedenle tespit edilecek yeni anlayışlar ile koyulan yeni kuralların tüm mensuplara propaganda edilmesi, inandırılması gerekmektedir.

Olayı teşkilatımız için somutlaştırırsak, tarım kredi ortakları ile tarım kredi çalışanlarına hem problemlerin hem de çözüm yollarının neler olduğunun tespitinde üstünlük vermek ve tespit edilen yeni anlayış ve kuralların tüm muhataplarca benimsenmesini sağlamak gerekmektedir. Teşkilatımızdaki genel davranış kalıbını, bekle gör, iş olacağına varır, bu teşkilat batmaz, ne iş var ki yapalım, çok çalıştık ta ne oldu gibi inançtan, şevkten, misyondan, vizyondan, enerjiden uzak bir davranış kalıbı olmaktan çıkararak yeni bir sinerji yaratılmalıdır.

Prim yapan dedikodu değil, çalışkanlık olmalıdır. Herkes işine odaklanmalı, enerjisini işine vermeli ve hiyerarşik üstler dedikoduya prim vermemelidir. Yukarıda Türk tarımının geldiği noktayı ve elimizdeki kısıtlı verilerle, Tarım Kredi Kooperatiflerinin dününü ve bugününü az da olsa rakamlarla anlatmaya ve gelecekle ilgili yapılması gerektiğine inandığımız fikir ve önerilerimizi ifade etmeye çalıştım. Tarım Kredi kooperatiflerinin geleceğin en büyük tarımsal teşkilatı olacağına inanıyorum.

hasanakgun_1907@hotmail.com