Türkiye’de ise ulusal medya daha yaygın. Yerel medya ne yazık ki ulusal medya kadar ilgi görmüyor. Bu durumun nedenleri arasında; nitelikli olmayan habercilik anlayışı, ekonomik sorunlar ve okuyucudaki “yerel aidiyet” duygusu gibi birçok unsur sıralanabilir. Hal böyle olunca, yerel medya yalnızca sorunlarıyla öne çıkıyor. Oysa yerel medyada iyi örnekler de mevcut.
Biz de bu örnekleri ele alabilmek adına Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Temiztürk, Diyarbakır Tigris Haber Gazetesi Yazı İşleri Müdürü İlyas Akengin ve Tunceli Emek Gazetesi İmtiyaz Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Hüsniye Karakoyun ile yerel medyada çözüm odaklı gazeteciliği konuştuk.
“Yerel sorunların takibi ve yaptırımı”
Ağırlıklı olarak haber ve tasarım dersleri veren, yerel medyaya ilişkin çalıştaylara, eğitim toplantılarına katılan ve yerel medyaya yazılarıyla katkıda bulunan Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Temiztürk, dijitalleşmenin yerel medya için büyük bir imkân sağladığını belirtiyor.
Yerel yayın organlarının meselelere çözüm odaklı yaklaşımının yerel gazetecilik açısından büyük önem arz ettiğine değinen Prof. Temiztürk bazı iyi örneklerden bahsediyor: “Özellikle yerel sorunların takibi ve çözümünde yerel gazetecilerin/sitelerin çok faydalı ve işlevsel olduklarını zaman zaman görüyoruz. Herhangi bir sağlık sorunu, tarım ve hayvancılıkla ilgili sorunlar, küçük şehir ve kasabaların yaygın medyada yer bulmayan çevresel sorunları yerel dijital mecralar aracılığıyla gündeme getirilip çözümler bulunabiliyor. Pusula Gazetesi muhabiri Manolya Bulut’un haberi ile geçtiğimiz yıllarda ölümcül bir hastalığı bulunan bir çocuğun ünlü futbolculara ulaşma arzusu yaşamının son aylarında gerçekleşmişti. Geçtiğimiz aylarda bir köyün su sorunu, yerel idarecilerin/sorumluların yeterince ilgi göstermemesi üzerine Erzurum’daki gazete ve internet sitelerinde haber yapılmasının ardından çözüme kavuşturuldu. Haber mecraları incelendiğinde bu tür örneklere rastlanabilir.”
Temiztürk, yerel medyanın faaliyet gösterdiği bölgede sorunların çözümünde etkin rol oynadığının altını çizerek yaygın medya için haber değeri taşımayan konuların yerel medyada işlenerek yerel idareci, sorumlu ve siyasetçiler için baskı unsuruna dönüştürülebildiğini de ekliyor.
“Ayrıştırıcı dil kullanmamak ve toplumsal sorunlara ışık tutmak”
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde özgün haberiyle dikkat çeken iyi örneklerden birisi Tigris Haber. 2003’de gazeteciliğe başlayan Tigris Haber Yazı İşleri Müdürü İlyas Akengin, farklı medya gruplarında çeşitli görevler üstlendi. Haber ve fotoğraf alanında 10 ödülü bulunan Akengin, başarılarını gazetelerinin kurulduğu ilk günden bu yana çizgisi ve duruşu ile fark yaratmaya çalışmasına bağlıyor: “Sizin de bildiğiniz gibi günümüzde özel habercilik neredeyse bitmek üzere. Bırakın yerel gazeteleri, ulusal gazeteler bile çoğu kez aynı manşetle çıkmakta. Biz gazete olarak Diyarbakır’da farklı bir habercilik anlayışı ile yayın hayatımızı sürdürmeye çalışıyoruz. Küçük ama başarılı ekibimizle kentin gündemini özgün haberlerle kamuoyuna sunmaya çalışıyoruz. Habercilik anlayışımız özgün olduğu için alternatif bir gazetecilik yaptığımızı söyleyebilirim. Bunun nedenlerini şöyle açıklamak mümkün: “Türkiye’de olduğu gibi Diyarbakır’daki yerel gazetelerin birçoğu ekonomik sorunlarla boğuşuyor. Maddi sorunlar nedeniyle birçok gazete muhabir çalıştırmamakta. Muhabir çalıştırmayan bir gazetenin alternatif bir gazetecilik yapmasını beklemek doğru olmaz. Çalıştığım gazetenin ekonomik sorunları yok mu? Elbette var.” Ancak bu zorluklara rağmen asli işimiz olan gazetecilik faaliyetlerini mümkün mertebe aksatmamaya çalışıyoruz. Hemen her gün kentin sorunu neyse onu araştırıp gündemleştirip kamuoyuna sunuyoruz.”
Akengin çözüm gazeteciliği olarak yaptıkları şeyin ayrıştırıcı bir dil kullanmamak ve toplumsal sorunlara odaklanmak olduğunu belirtiyor.
“Yerel basının yaygınlaşma potansiyeli var”
Yerelde bir başka dikkat çeken gazete ise Tunceli Emek Gazetesi. Doğu Anadolu Bölgesi’nde etkili habercilik yapan kuruluşlardan biri olan gazetenin imtiyaz sahibi ve genel yayın yönetmeni Hüsniye Karakoyun, yerel medyanın yanı sıra ulusal medya ile rekabet ettiklerini belirtiyor. Yaygın basına alternatif olduklarını belirten Karakoyun, yerel gazetelerin güçlenmesinin kendilerini de güçlendireceğine inandığını ekliyor.
Gazetedeki rutin akıştan da bahseden tecrübeli gazeteci Karakoyun, ürettikleri haberleri paylaşmaktan da çekinmediklerini aktardı. Ürettikleri fotoğrafları ve haberleri başka haber organizasyonlarının da rahatça kullanabileceklerini belirten Karakoyun paylaşmanın önemine dikkat çekiyor.
Tunceli Emek Gazetesi, Tunceli’de yayımlanan bir gazete olmasına rağmen il dışında da hatırı sayılır bir abonesi bulunuyor. Karakoyun bu durumu şöyle aktarıyor: “Hürriyet’te uzun yıllar çalışan bir beyefendi tanımadığımız halde abonemiz olmuştu. ‘Sosyal medyada haberlerinizi tıkladım, köşe yazılarınızı okudum. Yerel bir gazetenin bu kadar kaliteli olmasını çok önemsedim. Bu yüzden abone olmak istedim’ demişti. İl dışından abonelerimiz bu gerekçelerle bize gelir. Mardin’de hiç tanımadığımız bir mali müşavir abonemiz oldu. Mersin’den Antalya’dan da abonelerimiz var.”
“Her zaman sorun değil her zaman çözüm”
Ulusal basın gibi yerel medya da haber değerini tartışıyor. Görünen o ki yerelde meydana gelen sorunları yalnızca dile getirmek de bir çözüm olasılığı yaratıyor. Zaten çözüm gazeteciliği her zaman pozitif bir konuyu ele almak değil. “Bazen de bir topluluk, şehir veya iş kolunda yolunda gitmeyen bir girişimi ele almak çözüm odaklı gazeteciliğe girer.” Yerel medyada da bunun bu şekilde algılandığını ve yaşandığını gözlemlemek mümkün. Türkiye’de geçmişi vilayet gazetelerine dayanan yerel gazetecilik faaliyetleri günümüze kadar ekonomik, politik ve toplumsal olarak çeşitli süreçlerden geçti. Yerel sorunlara yeterince ve hakkaniyetli yaklaşmadığı yönünde eleştirilen yerel medya, dijitalleşmenin de etkisiyle yerel sorunlara daha çok eğilebilme imkânı buldu. Sorunlarıyla öne çıkan yerel yayıncılığın, “çözüm gazeteciliği” anlayışını benimsemesiyle Türkiye’deki yerel gazeteciliğe farklı bir boyut kazandırması kaçınılmaz.
Kaynak:www.newslabturkey.org
