Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (İGİAD) tarafından Fırsatçılık ve İş Ahlakı sloganıyla yapılan “Türkiye İş Ahlakı Araştırması 2023” sonuçlarına göre genel ahlaki problemler listesinde ilk sıraları dolandırıcılık, fırsatçılık ve yalan söylemek olduğu tespit edilmiş.
Uzmanlar, ilk üç sıradaki genel ahlaki problemin temel karakterinin alışverişte karşıdakinin zararını düşünmeden maddi çıkar elde etme düşüncesi olduğu ifade ediyorlar. Şu işe bakın, çoğunluğu Müslüman olan, Ahi Evran Kültürüyle yüzlerce yıl dünyada dürüstlük örneği olmuş bir milletin çocukları üzerine yapılan araştırmada ilk üç sorunumuz olarak dolandırıcılık, fırsatçılık ve yalan söylemek öne çıkıyor.
Bu araştırmanın yapılması bile bizim için utanç olmalı. Yani koca profesörler oturup da ahlakımızın ne durumda olduğunu sorgulamaya ihtiyaç duymamalıydı. Aynı ekipler “işyerlerimizi nasıl geliştiririz”, “müşterilerimizin sayısını nasıl arttırırız”, “dürüstlük temeline dayalı ticari kültürümüzle başka ülkelerde nasıl örnek oluruz” gibi soruları araştırmalıydı.
Haberlere bakıyoruz, ya politikacılar arasında devam eden hakaretleşme yarışı, ya ahlaksızlık temelli polisiye haberleri veya yolsuzluk, hırsızlık ve dolandırıcılık gibi konuları işleyen acı gerçekler. Çocuklarımıza bu haberlerin gerçek olmadığı yalanını söylemekten, onları haber saatinde ekran karşısından uzaklaştırmaya çalışmaktan yorulduk.
Bunun ayıbı yok, kimlikleri önemli olmayan çok sayıda kişi aramızda yalancılık, dolandırıcılık, fırsatçılık gibi iş ahlakına uymayan davranışlar sergiliyor… Konu bireysel olmaktan çıkmış genel sorun olarak bilimin dikkatini çekmiş. Oysa her yıl geleneksel olarak Ahi Evran Şenlikleri düzenliyoruz ve bu etkinliklerde ticarette dürüstlük, liyakat ve adaletin önemine uyduğumuzu dillendiriyoruz. Yani galiba kendimizi kandırıyoruz.
m.emindanis@hotmail.com
