Donald Trump Geliyor: Emniyet Kemerleri Bağlansın

Donald Trump ilk seçimi 2016 yılında Demokrat parti adayı olan Hillary Clinton’a karşı kazandı. 2016 yılında seçimi kazanmasıyla beraber Trump, daha önceki başkanlardan farklı olan bir politika izlemeye başladı. Bu politikalar hem ABD’de hem de dünya da büyük yankı uyandırdı ve tepkilere neden oldu. Bu tepkilerin nedeni gümrük vergilerini artırma, göçmenlerin sınır dışı edilmesi, Paris İklim Anlaşması'ndan çekilmesi, diplomasi dışı dil kullanması vs…

ABD’de İki Partili Sistem: Cumhuriyetçiler ABD’nin şahin kanadını temsil eder sürekli savaş çıkarırlar. Demokratlar “yumuşak güç” yanlısı, cumhuriyetçiler ise “sert güç” yanlısı ve milliyetçi taraf da görünmektedir. Aynı zamanda Cumhuriyetçiler halkçı iken, demokratlar daha elit kesimi temsil ederler. Her ne kadar farklı gibi görünse de bu iki parti sistemi esas itibariyle amaç ve hedefleri ABD süper güç olarak devam ettirmek ve gücünü daha da artırmaktır. ABD seçilen her başkan ülkenin politik geleneğine, sonra içinde bulunduğu siyasi geleneğe bağlıdır. Bu bağlılığı bozan başkanlar politikanın dışına çıkarılır. ABD’yi uzun yıllar dünyada süper güç haline getiren felsefede bu geleneklere bağlı olmasıdır. Fakat konunun özüne dönersek Trump süregelen ABD siyaset felsefesine uyulmadığından dolayı siyaset dışına itilmek istendi. Trump’ın ekonomik zenginliği hem de halk desteğinin olması nedeniyle siyaset dışına çıkarılma başarılı olunamadı. ABD tarihinde ilkleri Donald Trump’la yaşayacak ya süper güç, daha da güçlenecek ya da süper güç el değiştirecektir. Artık ABD bir yol ayırımında önümüzdeki zaman dilimi hem ABD hem de diğer ülkeler için bir bekleme ve yeni siyasi politikalar belirlemek zorunda kalacağı bir dönem olacaktır.

Donald Trump, Avrupa Birliği İlişkileri: ikinci Dünya savaşından sonra ABD ve AB politikaları genel anlamda aynı yönde olmuştur. Hatta birlikte Askeri yönde NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü) kurmuşlardır. NATO’da 32 devlet üyesi olup bunun 30 tanesi Avrupa kıtasında yer almaktadır. Trump AB’yi Amerika'nın koruduğu düşüncesi nedeniyle ABD'nin NATO'dan çekilip çekilmeyeceği, ABD ve AB’nin savunma ilişkilerinde son yüzyıldaki en önemli değişikliği gidilip gidilmeyeceği bütün belirsizlikler yeni Trump dönemiyle netleşecektir. Uzun dönem birlikte ticari anlamda ortak kararlar alan ABD ve AB, Donald Trump ile bu birliktelik son bulabilir mi? AB'nin yakın geleceği için ne anlama gelebileceğini bize zaman gösterecektir.

Donald Trump, Rusya İlişkileri: Trump ilk iş olarak Ukrayna savaşını bitirip Rusya ile bozulan ABD ilişkilerini düzeltmeye çalışılacaktır. Trump döneminin en kazançlı ülkelerinde biri Rusya gibi görünse de Trump politikaları için şu an erken karar vermek doğru değildir.

Donald Trump, İsrail İlişkileri: Yeni dönemde İsrail’e destek politikaları daha üst seviyede olacaktır. Trump’ın ilk dönemi de İsrail destek vardı hatta Trump, görevindeyken ABD büyükelçiliğini Kudüs’e taşıdı. İsrail’in başkenti olarak tanıdı. Batı Şeria’daki yerleşimlerin yasal olduğunu savundu.

Donald Trump, Çin İlişkileri: Trump politikalarında en sert olacağı bir dış politika ABD- Çin gerilimini izleyeceğiz. Trump döneminin ABD-Çin ilişkileri rekabetten düşmanlığa bir geçiş mi? Sorusunun cevabı Trump vaatlerinde yer almaktadır.  Çin ile olan ilişkileri asgari seviyeye indirilip aynı şekilde ekonomik anlamda ABD’nin gümrük vergisini artırması, yaptırım uygulanması aynı şekilde AB ve diğer ülkelerinde Çin’e karşı yaptırım ve gümrük vergilerinin artırması yönünde ABD’den baskı göreceği politikalar izleyeceğiz.  Fakat ABD’nin Çin’le yaşayacağı ticari savaşlar bütün dünyanın ekonomisini etkileyecektir. Bu anlamda Çin, dünyanın en büyük imalat ekonomisi ve mal ihracat eden ülke durumundadır. Aynı şekilde dünyanın en hızlı büyüyen tüketici pazarı ve en büyük mal ithal eden dünyada ikinci ülke konumundadır. Hem ithalatta hem de ihracatta en önemli ülke konumunda olması nedeniyle ülke ekonomileri bir sarsılma yaşayacaktır. Başta Türkiye olmak üzere. 

Sonuç olarak ABD seçimleriyle birlikte dünya bir belirsizliğe doğru sürüklenecek gibi görünüyor. Donald Trump iki ay sonra başkanlık koltuğuna oturacak. Fakat oturmadan dünya siyasetini etkilemiş oldu. Ülkeler çözüm arayışlarına girdiler. Trump’ın gelmesi belki şer gibi görünebilir ama hayırlarla sonuçlanabilir. Belki süper güç olan ABD ya el değiştirir ya da yıkılmaya doğru yol alır.

ibrahimakkas_02@hotmail.com